Valpreventie belangrijk
Ruim drieduizend ouderen overleden vorig jaar na een val. Dat aantal stijgt snel, en vergrijzing is zeker niet de enige oorzaak.
Het aantal ouderen dat overlijdt na een val neemt fors toe. In 2015 kwamen 3267 vijfenzestigplussers om het leven door een val, becijferde het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) op verzoek van deze krant. In 2010 waren dat er 2117, 35 procent minder. Ga je nog verder terug, dan blijkt dat tien jaar geleden het aantal dodelijke vallen nog niet de helft beliep van wat het nu is.
Vallen veroorzaakt veel leed. Afgelopen weekeinde kwam een 79-jarige man uit Leiden in het nieuws omdat hij na een val vijf dagen hulpeloos in huis had gelegen. De politie vond hem na een tip van de buren, die het was opgevallen dat de televisie dagenlang aan stond, zonder een spoor van de man.
Een 83-jarige vrouw uit het Gelderse Klarenbeek lag vorige week vier dagen in haar tuin. Ze was gevallen toen ze de krant ging halen. Haar zoon en buren vonden haar nadat ze tevergeefs hadden geprobeerd haar te bereiken.
“Vallen is de meest voorkomende oorzaak van letsel door ongevallen bij ouderen”, zegt Saskia Kloet, medewerkster van VeiligheidNL. Dit expertisecentrum verwacht dat het aantal doden door een val tot 2030 met nog eens 77 procent zal stijgen. Die stijging gaat veel harder dan de gemiddelde leeftijd van de bevolking. Vergrijzing op zich is dan ook niet de enige oorzaak.
En in die schatting is nog niet eens meegenomen dat ouderen langer zelfstandig (moeten) blijven wonen. Dat wordt ook door wetgeving in de hand gewerkt, zegt Kloet: “Door de veranderde Wet langdurige zorg blijven ouderen langer thuis wonen. Het risico op ongelukken neemt daarmee alleen maar toe.”
Ouderenorganisatie Anbo meldde vorige maand dat meer dan een derde van de ouderen tussen de 65 en 80 jaar afgelopen twee jaar een of meerdere keren is gevallen. Meer dan een kwart moest hulp inroepen van een huisarts, EHBO-post of moest opgenomen worden in het ziekenhuis.
VeiligheidNL berekende dat de zorgkosten als gevolg van valpartijen in 2014 nog 810 miljoen euro beliepen. Als de verwachte stijging van het aantal vallende ouderen doorzet, loopt dit bedrag op tot 1,3 miljard euro in 2030.
Nathalie van der Velde, hoofd van de afdeling geriatrie van het AMC in Amsterdam, bevestigt dat dit niet alleen komt door de vergrijzing, door het klimmen der jaren op zich. “Het aantal incidenten neemt toe, ook als je corrigeert voor het effect van de vergrijzing. Niet alleen worden mensen ouder, ze leven daardoor ook langer met ziekten of aandoeningen.””Vallen kan een gevolg zijn van een ziekte, bijvoorbeeld long- of blaasontsteking. Het kan ook een bijwerking van medicijnen zijn, zoals slaappillen of antidepressiva. Pillen kunnen het reactievermogen beïnvloeden of voor schommelingen in de bloeddruk zorgen. Overeind komen kan dan opeens minder gemakkelijk gaan.”
Ook Van der Velde verwacht dat langer thuis wonen invloed zal hebben. “Hier zijn nog geen studies naar gedaan, maar wel is er al een stijging van de eerste-hulpbezoeken van ouderen gerapporteerd.”
Bijkomend probleem, zegt Van der Velde, is dat ouderen zichzelf vaak overschatten. “Ouderen blijven graag tot op hoge leeftijd actief. Met de lichamelijke beperkingen houden ze lang niet altijd rekening. Vallen is iets voor de oude buurvrouw, denken mensen vaak.”
Dat is zorgelijk, want een val op hogere leeftijd kan verstrekkende gevolgen hebben. Van der Velde: “De kwaliteit van leven gaat achteruit, in veel gevallen voorgoed.”
(Bron: Trouw)